Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 121r

Ystoria Carolo Magno: Chronicl Turpin

121r

500

pa|beth bynnac ry dykỽyt o|th dy di
mi a|e talaf. Ac odyna ympenn y pythef+
nos wedy talu y|r eglỽys pob peth yn
deupeinawc y deuth altymor ar y an+
saỽd gynt. ac yd|aeth o teruynn y ga+
lis gan adaỽ na delei vyth y|r wlat hon+
no yr gỽneuthur cam. a phregethu
duỽ y cristonogyon yn vaỽr. a chyfa+
def bot Jago yn|ỽr maỽr. Ac odyna y
kerdỽys ar hyt yr yspaen adan distryỽ
gỽladoed. yny doeth y dref a|elwit ornit
yn|y|ỻe yd|oed eglỽys dec y seint rỽmans
a chwyltev a|r ỻyfreu goreu. a chrogev
a|chreireu ereiỻ eureit. ac aryanneit.
ac y yspeilaỽ honno heuyt y deuth al+
tymor. a distryỽ y dref a|gwedy ỻu+
estu o·nadunt yn|y dref y deuth ty·ỽys+
saỽc ymladeu idaỽ y|r eglỽys. a gỽelet
pilereu mein teckaf o|r|byt yn|kynnal
penn yr eglỽys a|r penn ynteu a|oed
eureit oỻ ac aryanneit. a|e annoc yn+
teu o sỽmbyl kebydyaeth a chymryt
ord hayarn oed y·rỽng y pilereu y
vynnu torri y piler. a|phan vyd yn fus+
tyaỽ y|piler y vynnu distryỽ yr eglỽys
oỻ pei na lauuryei dỽywaỽl vraỽt.
y drossi ynteu yn vaen. a|r maen
hỽnnỽ yssyd yr hynny hyt hediỽ yn
yr eglỽys honno ar lun dyn a|r kyfryỽ
liỽ arnaỽ ac a|oed ar beis y sarassin
kyn|no hynny. Ef a nottaa hevyt
y|pererinyon a gerdo yno dyỽedut
bot drycwynt gann y maen hỽnnỽ.
A|phann welas altymor hynny y
dyỽaỽt ỽrth y dylỽyth. Diheu yỽ
eissoes heb ef bot yn vaỽr o·gonedus
duỽ y cristonogyon yssyd idaỽ y ryỽ
annỽyleit hynn. gỽedy yr elont o|r
byt hỽnn y dialant hỽy eissoes ar y
rei byỽ y gỽrthgassed val hynn. Jago
a|duc y arnaf|i vy ỻygeit. a rỽmans
a|wnaeth vyg|gỽr yn vaen. a thruga+
rogach yỽ Jago no rỽmans. Kanys
Jago a|drugarhaaỽd ỽrthyf|i am etvryt
ym vy ỻygeit. ac nyt atver rỽmans
ym vyg|gỽr. Ac ỽrth hynny ffoỽn ni

501

o|r gỽlatoed hynn. Ac odyna yn ofna+
ỽc keỽilydyus y ffoes y pagan hỽnnỽ
a|e|lu. ac ny bu wedy hynny ympenn
ỻaỽer o amser a|lavassei aflonydu ar
seint Jac. nac ar y deruyneu. Amen.
Ymann y mynnỽnn dỽyn ar gof
pann anuonet yr anregyon a|r gỽys+
tlon yn ỻaỽ wennỽlyd y Chyarlys.
ry|anuon yr ymladwyr pỽnn deugein
meirch o win gloyỽ da y|ỽ yvet. a mil
o wraged tec o|r sarassinnesseu y arue+
ru o·nadunt. a hynny dros y dỽyỻo+
drus adaỽ yntev mal y clyỽssaỽch
chỽi vchot. a|r gỽyr eissoes mwyaf
o|r ymladwyr cristonogyon a arueras+
sant o|r gỽin. ac nyt ar·verassant o|r
gỽraged. a|r rỽtterỽyr ereiỻ a arue+
rassant o|r gỽraged. Ac ỽrth hynny
y govynnir yma. paham y gadỽys
duỽ yna aghev y|r neb nyt ar·veras+
sant o|r gỽraged. megys y|rei a|ar+
verassei o·nadunt. Sef yd attebir
am hynny. kany mynnei duỽ ym+
choelut y rei a|oed ar ansaỽd da.
drachefyn y eu kartref rac damỽei+
naỽ udunt bethev yno yn ormodus.
kann mynnei ynteu rodi udunt
hỽy trỽy diodeifeint coron teyrnas
nef dros eu ỻauur. Y rei ynteu a
bechassant ỽrth y gỽraged a adỽys
agheu arnunt. kanys trỽy diodei+
feint y cledyf y mynnwys duỽ di+
leu eu|pechodeu ỽynteu. ac nyt kre+
dadỽy heuyt na|mynno y|trugaro+
kaf duỽ talu ar da y baỽb o·nadunt
tal eu ỻauur. Nyt amgen yn|eu|di+
wed kyfadef o·nadunt y enỽ ef
gann adef eu pechodeu. kanys
kyt gỽnelynt hỽy eu pechaỽt.
Eissoes dros enỽ crist y ỻas ỽynt
yn|y diỽed. Ac ỽrth hynny oc eu kyf+
rangk hỽy yn|y eu* brỽydyr y|mae
amlỽc mor gyveilornus ac enbyt
kedymdeithas gỽraged. kanys
rei gynt o tyỽyssogyon dayaraỽl.
Nyt amgen. dar gadarn. ac atỽyn.