Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 248r

Delw'r Byd

248r

996

1
dwar defnyd. Corff yỽ prenn pan losger.
2
ac a|henyỽ o tan ohonaỽ a|a yn wres. ac
3
a henyỽ o|r dayar a|a yn ỻudỽ. ac a henyỽ
4
o|r|dỽfyr a|r awyr a|a yn vỽc. a|gỽlybỽr yn
5
yr wybyr. Sef achaỽs y mae chwerỽ mỽc.
6
ỽrth y uot yn rannaỽc ar y mor. neu y
7
dayar. kyffelybrỽyd y|r syr a|welir y nos
8
yn|dygỽydaỽ o|r awyr. nyt syr y rei hyn+
9
ny. namyn marỽar a ehettont o|r|tan
10
defnyd gan y gỽynneu yn yr awyr. A
11
phan|dygỽydont yn|yr awyr gỽlyb y diffod+
12
ant. Y tan yỽ y pedweryd defnyd an+
13
nyaỽl*. a|e teruyn yỽ o|r ỻeuat hyt yr
14
awyr. ac megys y mae teneuach ac ys+
15
caỽnach yr awyr no|r dỽfyr. a|r dỽfyr yn loyỽ+
16
ach. ac yn hidleidach no|r dayar. Yn|y ueint
17
honno y mae teneuach ac ysgaỽnach y
18
tan defnyd. no|r dỽfyr defnyd. hỽnnỽ yỽ
19
yr awyr pur. a|hỽnnỽ a laỽenhaa o oleu+
20
ni tragywyd. ac o hỽnnỽ y kymer yr
21
egylyon corfforoed pan anuoner ar y dyn+
22
yon y|r dayar. Yn hỽnnỽ y maent seith
23
seren pob un o·nadunt yn|y briaỽt gylch.
24
ac a|troir yn|eu|kylcheu yn erbyn y byt.
25
ac am|eu gỽibiaỽdyr redec y gelwir ỽynt
26
yn|blannedeu kyueilornus. Y rei hynny
27
o diruaỽr gymeỻ a redec y ffuruauen a
28
gribdeilyr o|r dỽyrein y|r gorỻewin. Ac es+
29
soes oc eu redec annyanaỽl y prouant vy+
30
net yn erbyn y|byt. megys ednogyn yn
31
olỽyn neu yn rot melin. yn erbyn troat
32
y rot yn|y gỽrthỽyneb y kerda. Wynteu
33
ual hynny a|wibyant. weitheu y danat.
34
weitheu y arnat. herỽyd ual y|bo rot y
35
ffuruauen. Kyntaf o|r seith blanet hynny
36
yỽ y ỻeuat. Sef achaỽs y mae mỽy y gỽe+
37
let no|r rei ereiỻ. kanys nessaf y|r dayar
38
yỽ y chylch. yn yr honn y mae ansodedic
39
yndi. Corff y|ỻeuat peỻenn yỽ tanaỽl o
40
anyan. a dỽfyr yn|y chymysc. Ac ỽrth
41
hynny nyt oes priaỽt oleuat idi. namyn

997

1
ual drych y ỻeuuerhaa yr heu* hi. a|r
2
tywyỻỽch a|welir yndi o|r dỽfyr y goleu+
3
haei y dayar megys yr heul o anyan
4
y|dỽfyr y dywedir y vot. Ef a|dywedir
5
hagen pei na bei gymysc yndi o|r|dỽfyr.
6
y goleuhaei y dayar megys yr heul. ac
7
herỽyd y nesset mỽy y gỽressaei. kanys
8
mỽy o|laỽer a|helaethach no|r dayar yỽ.
9
kynny bo mỽy no gỽaelaỽt baril y gỽelet
10
o·dyma rac y huchet. Y tu a|vo y|r ỻeuat
11
gyfarỽyneb a|r heul a uyd goleu idi. a|r
12
tu a vo y ỽrthi a vyd tywyỻ. a pho peỻaf
13
y ỽrth yr heul. yna y byd cỽplaf y ỻeuat.
14
Ny thyf heuyt nac ny|leihaa. val y kilio
15
yg|gỽascaỽt y dayar o wyneb yr heul
16
y kyỻ y goleuat. a chyt·kerdo beunyd o|r
17
dỽyrein y|r gorỻewin o gymheỻyat y
18
ffuruauen. Eissoes yn erbyn yn kyffro
19
y|dayar y ỻafurya y gerdet hoỻ nen  
20
atus yn wyth diwarnaỽt ar|hugeint.
21
Y chylch hitheu a|dywedir y gwplau yn
22
un ulỽydyn eisseu o ugeint. Os y ỻeu+
23
at y pedwyryd dyd o|r prif a|go˄cha. ual
24
ỻiỽ eur. gỽynt a|ardengys. Os yn|y
25
cornel uchaf idi y byd tywyỻ. arỽyd yỽ
26
y byd glaỽaỽc ar y thỽf. Os yn|y perued.
27
arwyd sychin ar y ỻaỽn ỻoneit. Yr eil
28
planet yỽ mercurius. Crỽnn yỽ o|ffur+
29
yf tanaỽl o annyan mỽy nogyt y|ỻeu+
30
at. a|e oleuat a|e leuuer y gan yr heul.
31
Ac un|diwarnaỽt eisseu o ugeint y ker+
32
da sygneu zodiatus. Trydyd planet
33
yỽ uenus. crỽnn o ffuryf. a|thanaỽl o
34
annyan. ac a|lauurya y redec yn erbyn
35
kyffro y dayar. wyth niwarnaỽt a
36
deugeint. a thrychant yỽ y chylch yn
37
kerdet zodiatus. Pedweryd planet
38
yỽ yr heul. crỽnn o ffuryf. a thanaỽl o
39
annyan. mỽy wythweith no|r dayar.
40
ac y genthi y daỽ goleuat y syr. ac a
41
gerda o|r dỽyrein y|r gorỻewin o gynỽryf
42
[ y|ffuruauen.