Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

NLW MS. Peniarth 5 (The White Book of Rhydderch, part 1) – page 38v

Marwolaeth Mair

38v

Euangelystor yr hvnn a garei ymlaen yr ebestyl ereill o ragor y vot en lannaf y weryndavt onadunt
hwy o| e gorff. Ac vrth hynny y gorchymynnvys ynteu idav ef pryder y gyssegredic vam val hynn Llyma
dy vam di ac vrthi hitheu Llyma dy vab di. Ac o| r aur honno allann y pressvyllvys y gyssegredic
vam Duv ym pryder Jeuan tra vu ynn y byt hvnn. A phann aeth yr ebestyl y bregethu y bettryvan+
noed byt val y delei o brenn vdunt yd aeth hitheu y orffuys y ti y ryeeni gerllav Mynyd Oliuet.
Ac yn hynny yr eil vlvydyn wedy ysgynnv yr Argluyd ar nef yn y bei gorchyuygedic angheu
yd oed e hunan diwarnnavt yn wylav o damunet yr Argluyd o vyvn drvs y hatlam. Nachaf
angel maur y oleuat ac ohonav e hun y leuuer yn seuyll rac y bronn ac yn kyuarch guell idi
val hynn Hanpych well y Vendigedic Veir y gan yr Argluyd ac erbynn iechyt yr hvnn a orchy+
mynnvys iechyt y Iago truy y proffuydi e hun. Llyman hep ef kaggen o oliwyd paradvys a du+
gum i yti a phar titheu y harvein hi o vlaen dy elor y trydydyd o hediv pann yth gymerer o| r byt
hvnn. E mae dy vab y| th aros ac y·gyt ac ef y throni a| r egylyonn a holl nerth y nef. Ena y dy+
vat Meir vrth yr agel Mi a adolygaf heb hi kynnullav holl ebestyl vy Argluyd i Iessu Grist
val y gveluyf wynt a| m llygeit ac ac wynt yn gyndrychaul a anuon vy yspryt ohonaf. Hediv
heb yr agel truy nerth yr Argluyd y deuant yman. Haussaf peth yv y| r Argluyd Hollgyuoe+
thauc yn Newydedyf eilhweithyav y gwyrtheu a oruc yn Henn Dedyf ac eu kynnullav wynteu
yn deissyuyt yn vn lle y·gyt val y havd idaw gynt dvyn y prophuyt a| e gynnyav ganthav a| e ar+
wein o| r agel yn y lav ynn vn avr o wlat Iudea hyt ym Babilon erbyn blewyn o| e benn. Ac yna y
dyvat Meir vrth yr agel Mi a archaf yti anuon dy vendith arnaf val na allo neb ryv veddy+
ant nac y diafvl nac y vffernn dyuot y| m herbynn ac val na welvyf i y yr sprydoed duon yn
dyuot y| m herbynn. Hep yr agel vrthi Bendith tragywyd a rodes ymi dy Argluyd Duv di yr
hvnn yd wyf i was a chennat idav. Na thebic ti pan yv mivi bieu rodi ytti na welych tywyssauc
y tywylluc namyn y gan yr hvnn a arwedeist y| th vru. Euo bieu y medyant ar bop peth ynn
tragywyd. Ac ar hynny gan diruaur eglurder yr agel a gerdvys y ymdeith. A| r palym a oed
ynn echtywynnygu. Ac yna y byrryus Meir y dillat a oed ymdanei ac a| r palym a gymerassei y
gan yr angel y kerdvys parth a Mynet Oliuet a lleuuer yr Yspryt Glann o| e blaen yn lleuuer+
hav. Ac yno y guedivys ac y divavt Mi a diolchaf yti Hollgyuoethauc Argluyd a teilyngeist
vyn ethol i yn llauvorwyn vuyd itt a gorchymyn ym dirgeluch dy gyurinnach. Nyt oedvn
teillvg i y| m hanrydedu val hynny onnyt o| th trugared y trugarahavt vrth dy lavvorvyn.
Ac eissoes mi a gettveis dy tryzor ti a anvoneist attaf. Ac os gradeu nef a| r egylyon a ergry+
nant beunyd rac dy vronn ti Argluyd handit diryuedach bot ovyn ar dyn a wnnaethpvyt
o| r daear yr hvnn nyt oes idau dim da onnyt a gauas o| th haelder di canys Duv byw wyt yn gvled+
ychu gyt a| r Tat a| r gogonyanhus Yspryt Glann yn vn Duv Teir Person yn tragyvyd hep dranc
hep diwed arnat. Ac guedy hynny o| e gvedi ymhoelut attref. A phan yttoed Ieuan Ebostol yn pre+
gethu y bopyl Ephesus dyv Sul oed am aur echvyd nachaf yn deissyuyt taran o| r nef ac wybrenn
wen gyt a| r taran yn disgynnv a| e gymryt ynteu y rac bronn niuer. Ac val hynny dyrchaf+
el Jeuan yn yr wybrenn a| e dvyn o| r Argluyd rac bronn drvs y ty yd oed Meir yndav. A dyuot
y myvn a chyuarch guell idi ynn yr Argluyd. A phann welas hitheu euo wylau a oruc o lewenyd a dy+
wedut vrthau Jeuan vy map liep hi mi a archaf ytti coffau geir dy athro di yn Argluyd
Iessu Grist ni yr hvnn a| m gorchymynnvys itty. Llyma wedy vyg galv yd wyf i yn mynet y fford
holl dynyon y daear. Mi a gigleu heb hi kyngor yr Ideon yn dyvedut Arhown ni yny vo marv yr
honn a ymduc Iessu o Nazareth a lloscun y chorff. Ac vrth hynny prydera ditheu am vyn diwed i.
Ac odyna dangos idav y hamdo yr hvnn y cladet yndav a| r palym goleu a gymerassei y gan yr agel
a| e dyscu y dydvyn y palym o vlaen y helor pan elei y chladu. Pa delo hep yr Jeuan yna y gallaf i vu hun
paratoi dy diwed di a| th arwylant ony deuant atam yr ebestyl ac an brodyr vrth wneuthur
anryded y| th gorff di. Ac val y dyveit ef hynny nachaf yr holl ebestyl wedi eu ry gynnullav y| r vn
lle ac eu dvyn yn yr wybyr o bettryuannoed y byt yd oedynt yn pregethu yndunt ac eu gossot
yno rac bronn drvs y ty yd oed Veir yndav. Eymplyth y rei hynny yd oed Paul yn newyd dyuot