Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 248v

Delw'r Byd, O'r Ddaear hyd at y Lloer, Brut y Saeson

248v

998

1
a thrỽy zodiatus y kerda. yn erbyn redec y
2
ffuruauen. Y chylch yỽ pump diwarnaỽt a
3
thrugeint a thrychant. a|e chylch annya+
4
naỽl a|gerda yn|wyth ar|hugeint. absent
5
yr heul a|wna y nos. a|e chyndrycholder a|w+
6
na y dyd. val y byd y dyd pan|uo yr heul uch
7
y dayar. veỻy y byd dyd y fford y kerdo yr he+
8
ul y adan y|dayar. Pan|gerdo ranneu y
9
gogled y adan y dayar y gỽna y ni hirdyd
10
a haf. Pan|gerdo partheu y deheu y|adan
11
y|dayar. y byd dyd byrr y ninneu y gayaf.
12
Pymhet planet yỽ mars. crwnn o ffuryf. a
13
chymerwedic o dan. a dỽy vlyned y kerda
14
y gylch. Chwechet planet yỽ iupiter. crỽn
15
o ffuryf. ac ardymheru o annyan. Ac yn
16
yspeit deudeng mlyned y kerda y gylch yn
17
zodiatus. Seithuet planet yỽ saturnus.
18
Crỽnn yỽ. a reỽlyt yn erbyn y dayar. ac
19
yn erbyn y plannedeu y·danaỽ a gerda trỽy
20
zodiatus. trỽy yspeit deudeng mlyned ar
21
hugeint. Ac yn|dechreu kylch saturnus
22
wedy deg mlyned ar|hugeint. pỽy bynnac
23
a|dineuo delỽ o|e·uyd. hi a|dyweit ual dyn.
24
Paỽb onadunt a|gerdant eu kylch. wedy
25
deudeg|mlyned ar|hugeint a|phump cant. ~
26
a llyna diwed y ỻyuyr hỽnn. ~ ~ ~
27
A chyt traetho a·thraỽon gerd o|r sygneu ys+
28
syd yn zodiatus. oduch y plannedeu. ac o|r
29
ffuruauen. ac o|r syr yssyd ossodedic yndi. ac
30
o|r nef y mae eistedua yr egylyon pob rei o  ̷+
31
nadunt erbyn yn erbyn yn wahanredaỽl.
32
ac eistedua duỽ drindaỽt y|ar hynny oỻ.
33
Nyt haỽd y neb corfforaỽl. na|dyaỻ peth ky+
34
fuch a hynny. na|chyt as deaỻei athraỽon
35
a lauuryynt yn hir yn|dysc ỻyfreu. ny  ̷
36
eỻynt hỽy eissoes eu menegi ỽy yn berffe+
37
ith y leygyon. na gaỻu o leygyon y deaỻ
38
yr a eỻit o uanac arnunt. Ac ỽrth hynny
39
y|tewit amdanunt. ~ ~   ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~
40
O * R dayar hyt att y ỻoer; y maent pym+
41
theg|mil a whechant. a phymthec

999

1
miỻtir ar|hugeint. O|r ỻoer hyt y mercuri+
2
ỽm y maent. seith mil. ac ỽythcant. a deudec
3
miỻtir a hanner. O|r mercuriỽm hyt att yr
4
heul y maent. teir mil ar hugeint. a phetw+
5
ar|cant. ac un uiỻtir ar|bymthec ar|hugeint.
6
O|r heul hyt att uarten y maent. pymtheg
7
mil a|whechant. a phump miỻtir ar|hugeint.
8
O|r varten hyt ar Jouen y maent. Seith
9
mil ac ỽyth cant. a|deugeint miỻtir a|hanner.
10
O|r Jouen hyt att saturniỽm. y maent seith
11
mil ac ỽythcant. a|deudec miỻtir a|hanner.
12
O|r saturniỽm hyt att y ffuruauen y maent
13
teir|mil ar|hugeint a phedwar|cant. Ac
14
vn uiỻtir ar bymthec ar|hugeint. 
15
O|r dayar hyt att y nef y maent. can mil o
16
uilioed. a naỽ mil o vilioed. a|thrychant. a
17
phymthec miỻtir ar|hugeint. ~ ~ ~
18
    
19
*ỻyma weithyon dechreu brut y saes+
20
son ac mal y gỽledychassant.
21
G wedy kadwaladyr vendigeit a
22
goresgyn o|r saesson ynys brydein.
23
yn seith brenhinyaeth y rannassant o|r
24
rei y|bu yn gyntaf elly brenhin esex. yr
25
eil vu sellin brenhin sỽthsex. Trydyd vu
26
edylbricht brenhin kent. Pedweryd vu
27
Retwalt a|oed vrenhin ar vlaeneu ỻoegyr.
28
Pymhet vu edwin brenhin nordhỽm+
29
byrlont. Chechet* vu oswalt brenhin
30
y·rỽng trin a thued. Seithuet vu oswi
31
y vraỽt ynteu brenhin yr ysgottyeit
32
a|r ffichteit. ac ueỻy y bu ynys brydein
33
gan mlyned yn rannedic. a|theruysc
34
weithyeu y·ryngthunt e|hunein. gwei+
35
thyeu ereiỻ y·ryngthunt a|r brytanyeit.
36
Odyno. deng mlyned a deugeint ac
37
wythcant oed oet crist pan wledychaỽd
38
adewlff vab edylbrich. uab ermeric.
39
vab octa. vab orric. vab heyngyst. yn
40
ol offa vrenhin y mars. gỽr a uu arder+
41
chaỽc. ac a|derestyngaỽd ỻawer o vrenhiny+
42
aetheu.

 

The text O'r Ddaear hyd at y Lloer starts on Column 998 line 40.

The text Brut y Saeson starts on Column 999 line 19.