Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 199r

Geraint

199r

804

dros y fford. Ac yna y|dywaỽt y Jarll ỽrth e+
nit. a unbennes heb ef pa|deryỽ ytti. a ỽrda
heb hitheu ỻad yr un dyn mỽyaf a|gereis
yr·moet ac a|gaf vyth. Pa|beth heb ef a|derỽ
y titheu ỽrth y ỻaỻ. llad y gỽr mỽyaf a gar+
ỽn heb hi heuyt. Pa|beth a|e ỻadaỽd ỽynt
heb ef. Keỽri heb·yr honno a|ladaỽd y gỽr
mỽyaf a garỽn. i. a|r marchaỽc araỻ heb
hi a|aeth yn|eu hol. ac ual y gwely di ef. y
doeth y ỽrthunt. a|e waet yn coỻi mỽy no
messur. a|thebic yỽ gennyf heb hi na doeth
y ỽrthunt heb lad ae rei onadunt ae kỽbyl.
Y iarỻ a|beris cladu y marchaỽc a|edeỽssit
yn uarỽ. Ynteu a|debygei uot peth o|r eneit
y myỽn gereint ettwa. ac a|beris y dỽyn
gyt ac ef y edrych a|uei vyỽ ym|plyc y|daryan
ac ar elor. A|r dỽy uorỽyn a|doethant y|r|ỻys.
A gỽedy eu|dyuot y|r ỻys. y dodet gereint ar
elor wely ar dal·vort a|oed yn|y neuad. Diar+
chenu a|oruc paỽb onadunt. ac erchi a|oruc
y iarỻ y enit ymdiarchenu. a|chymryt
gỽisc arall ymdanei. Na uynnaf y·rof
a|duỽ heb hi. a unbennes heb ynteu na uyd
gyn|dristet ti a hynny. anaỽd iaỽn yỽ vy|g+
hynghori i am|hynny heb hi. Mi a|ỽnaf
itt heb ynteu hyt nat reit itt uot yn drist
beth bynnac a|uo y marchaỽc racco na byỽ
na marỽ. Y mae yma iarllaeth da ti a|geffy
honno y|th uedyant. a minneu gyt a|hi
heb ef. a byd laỽen hyfryt bellach. Na|vydaf
lawen ym kyffes y duỽ heb hi tra vỽyf i
vyỽ bellach. Dyret y uỽytta heb ef.
Nac af y·rof a|duỽ heb hi. Deuy y·rof a|duỽ
heb ynteu. a|e dỽyn gyt ac ef y|r uort o|e han+
uod. ac erchi idi vỽyta yn uynych. Na vỽ+
ytaaf ym kyffes y duỽ heb hi yny vỽyttao
y gỽr yssyd ar yr elor racco. Ny eỻy|di gywir+
aỽ hynny heb yr iarll. Y gỽr racco neut ma+
rỽ haeach. Mi a|brofaf y aỻu heb hi. Sef
a|oruc ynteu. kynnic ffioleit o lynn idi hi.
Yf heb ynteu y ffioleit honn. ac ef a|amge+
na dy synnỽyr. Meuyl y mi heb hi ot yfaf i
diaỽt yny hyuo ynteu. Je heb yr iarỻ nyt
gỽell ymi uot yn|hegar ỽrthyt ti noc yn
anhegar. a|rodi bonclust a|oruc idi. Sef a|o+
ruc hitheu. dodi diaspat uaỽr arucheldost.

805

a|doluryaỽ yn vỽy yna o laỽer no chyn|no
hynny. a|dodi y·dan y medỽl pei byỽ gereint
na bonclustit hi uelly. Sef oruc gereint
yna datlywygu o|datsein y|diaspat. a|chy+
uodi yn|y eisted a|chaffel y|gledyf ym|plyc
y daryan. a dỽyn ruthur hyt lle yd oed yr
Jarll. a|e daraỽ dyrnaỽt eidiclym gỽennỽ+
ynicdost kadarnffyryf yng|gỽarthaf y
benn. yny hoỻtes ynteu. ac yny etteil y vort
y cledyf. Sef a|oruc paỽp yna adaỽ y bordeu
a|ffo aỻan. ac nyt ouyn y gỽr byỽ oed vỽy+
af arnunt. namyn gwelet y gỽr marỽ yn
kyuodi y eu ỻad. ac edrych a|oruc gereint ar
enit yna. a|dyuot yndaỽ deu|dolur. vn o+
honunt o welet enit wedy|r goỻi y lliỽ a|e gỽ+
ed. a|r eil o·nadunt. gỽybot y bot hi ar yr
iaỽn. arglỽydes heb ef. a|ỽdost di pa|le y
mae an meirch ni. Gỽnn arglỽyd heb|hi.
pa le yd aeth dy uarch di. ac ny ỽnn i pa|le
yd|aeth y ỻaỻ. Y|r ty racco yd aeth dy uarch
di. Ynteu a|deth* y|r ty. ac a tynnaỽd y uarch
allan. ac ysgynnv a|oruc arnaỽ. a chym+
ryt enit. y ar y ỻaỽr. a|e dodi y·ryngtaỽ a|r
goryf. a|cherdet racdaỽ ymeith. ac ual y
bydynt ueỻy yn kerdet ual y·rỽng deu gae.
a|r nos yn goruot ar y|dyd. nachaf y gwelynt
y·ryngtunt a|r nỽyure ar eu|hol peileidyr*
gwewyr a thỽryf meirch a|glywynt a|go+
dỽrd y niuer. Mi a|glywaf dyuot y|n hol
heb ef. a|mi a|th|rodaf dros y kae a|e rodi
a|oruc. ac ar hynny nachaf uarchaỽc
yn|y gyrrchu ynteu. ac yn estỽng y waeỽ.
A phann welas hi hynny y dywaỽt. a un+
benn heb hi pa|glot a geffy di yr ỻad gỽr
marỽ pỽy bynnac a|uych. Och duỽ heb
ynteu ae gereint yỽ ef. Je y·rof a|duỽ.
a|phỽy ỽyt titheu. Mi yỽ y brenhin by+
chan heb ynteu yn|dyuot yn borth itti.
am|glybot bot gouut. a phei gỽnelut
ti vy|ghygor ny chyhyrdei a gyrhyrdaỽd
o galedi a|thi. Ny eỻir dim heb·y ge+
reint ỽrth a|uynno duỽ. ỻaỽer da heb
ynteu a|daỽ o gyghor. Je heb y brenhin
bychan. Mi a|ỽnn gyghor da itti weith+
on dyuot gyt a mi y lys daỽ gan chỽ+
aer ymi yssyd yn agos yma. y|th uede+
[ ginyaethu.